Mini-Poradnik

PRAWO HARCERSKIE 
1. Harcerz sumiennie spełnia swoje obowiązki wynikające z Przyrzeczenia Harcerskiego.
2. Na słowie harcerze polegaj jak na Zawiszy.
3. Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.
4. Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza.
5. Harcerz postępuje po rycersku.
6. Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
7. Harcerz jest karny posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym.
8. Harcerz jest zawsze pogodny.
9. Harcerz jest oszczędny i ofiarny.
10. Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach; nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.

 PRZYRZECZENIE HARCERSKIE 
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętna pomoc bliźnim i być posłusznym/posłuszną Prawu Harcerskiemu.

STOPNIE HARCERSKIE

 STOPNIE INSTRUKTORSKIE


Przewodnik, Podharcmistrz, Harcmistrz

SZNURY FUNKCYJNE ZHP

szeregowy - sznur szary, noszony spod ramienia
funkcyjny zastępu - sznur z brązowym suwaniem
zastępowy - sznur brązowy, noszony spod ramienia
funkcyjny drużyny - sznur pełnionej funkcji z zielonym suwakiem
przyboczny - sznur zielony noszony spod ramienia
drużynowy - sznur granatowy, noszony spod ramienia
funkcyjny szczepu - sznur pełionej funkcji z granatowym suwakiem
zastępca komendanta szczepu - sznur granatowy z dwoma suwakami, noszony z ramienia
komendant szczepu - sznur granatowy poczwórnie pleciony, noszony z ramienia
przewodniczący kręgu instruktorskiego/komendant związku drużyn - sznur biało - granatowy, noszony spod ramienia
członek członek/instruktor komendy hufca - sznur pełnionej funkcji podstawowej ze srebrnym suwakiem lub sznur srebrny z jednym suwakiem, noszony spod ramienia
zastępca komendanta hufca - sznur srebrny z dwoma suwakami, noszony z ramienia
komendant hufca - sznur srebrny,poczwórnie leciony, noszony z ramienia
członek/instruktor komendy chorągwi - sznur pełnionej funkcji podstawowej ze złotym suwakiem lub sznur złoty z jednym suwakiem
zastępca komendanta chorągwi - sznur złoty noszony z ramienia z dwoma suwakami
komendant chorągwi - sznur złoty, poczwórnie pleciony, noszony z ramienia
członek Rady Naczelnej - sznur pełnionej funkcji podstawowej ze skórzanym suwakiem, w przypadku instruktora Głownej Kwatery ZHP - sznur skórzany z dwoma suwakami noszony spod ramienia
członek Głównej Kwatery ZHP/instruktor Głównej Kwatery ZHP mianowany rozkazem - sznur skórzany noszony spod ramienia z jednym suwakiem
wiceprzewodniczący ZHP - sznur skórzany z dwoma suwakami noszony z szyi
przewodniczący ZHP - sznur skórzany z trzema suwakami, noszony z szyi
zastępca naczelnika ZHP - sznur skórzany z dwoma suwakami noszony z ramienia
naczelnik ZHP - sznur skórzany poczwórnie pleciony noszony z ramienia

kapelani harcerscy noszą sznur fioletowy spod ramienia z odpowiednimi suwakami:
kapelan drużyny - zielony
kapelan szczepu - granatowy
kapelan hufca - srebrny
kapelan chorągwi - złoty
kapelan związku - skórzany


TERENOZNAWSTWO

Kompas / Busola

- Róznice pomiędzy busolą a kompasem -    
Kompas jest zdecydowanie prostszym urządzeniem niż busola, chociaż obie w swej budowie są oparte na igle magnetycznej. Busola posiada lusterko, muszkę i szczerbinkę (czyli przyrządy celownicze), tarczę obrotową z podziałką co najmniej co 5 stopni, linijkę centymetrową, fosforyzujące oznaczenia. Kompasy, szczególnie te starsze posiadają mechaniczną blokadę igły magnetycznej, ale jest to rzecz raczej nie potrzebna, dlatego z tego zrezygnowano.
     Busola i kompas mogą być w środku wypełnione powietrzem lub cieczą. Te z cieczą są pewniejsze latem, a te z powietrzem zimą.
     Cena busoli wynosi ok. 35 PLN. Przed zakupem należy sprawdzić poprawność wskazań busoli. Najlepiej umieszczając obok niej na chwilę magnes i sprawdzając czy po oddaleniu magnesu wskazania będą identyczne jak poprzednio.
Zorientowanie stron świata
     W celu zorientowania stron świata układamy kompas/busolę w położeniu poziomym, zwalniamy igłę magnetyczną i tak długo się z nim obracamy, aż północny biegun igły magnetycznej (na ogół czerwony) wskaże punkt N. Jeśli wskazania igły kompasu/busoli wskazują ten kierunek to północ mamy przed sobą, a ramiona róży wiatrów wskażą inne strony świata.
Azymut
     Azymut to kąt dzielący kierunek północny z kierunkiem wyznaczonym. Tzn północ ma azymut 0 stopni, wschód 90 st., południe 180 st., a zachód 270 st. Oczywiście nie są to jedyne oznaczenia na busoli, azymut można wyznaczać dowolny.



- Sposoby wyznaczania kierunku północnego bez kompasu
1. Słoje roczne na ściętym pniu Po stronie południowej odstępy pomiędzy słojami rocznymi są większe, ponieważ samotne drzewo mocniej rozwija się od południa.
2. Kąt nachylenia mrowiska Stok mrowiska po stronie południowej jest łagodniejszy niż po stronie północnej, gdzie kąt jest bardziej ostry. Dzieje się tak dlatego, żeby słońce mogło nagrzewać swymi promieniami stos mrowiska.
3. Liście i konary na samotnym drzewie Samotne drzewo kieruje swoje konary ku słońcu, dlatego jeśli jest pochylone, to najczęściej w kierunku południowym, skąd czerpie energię słoneczną.
4. Mech na samotnym kamieniu Mech pojawia się na samotnym kamieniu po stronie północnej - tam, gdzie nie docierają promienie słoneczne.
5. Rów porośnięty trawą Jeśli napotkamy rów poprowadzony w kierunku wschód-zachód lub zbliżonym to na północnym stoku rowu trawa porastająca jest bardziej rozwinięta niż po stronie połudnowej, która jest zasłonięta przed słońcem.
6. Zegarek 1. Należy położyć zegarek poziomo, a następnie, obracając nim, ustawić małą, godzinową wskazówkę w kierunku słońca.
2. Dokładność ustawienia można sprawdzić umieszczając w środku tarczy zegarka
patyczek. Cień powinien być przedłużeniem małej wskazówki.
3. Kąt powstały między tą wskazówką a cyframi oznaczającymi godzinę 12°° na tarczy zegarka należy podzielić na dwie części. Linia podziałki wskaże położenie słońca o godzinie 12°°, czyli kierunek południowy.
4. Przedłużenie tej linii przez środek tarczy wskaże kierunek południowy.
Uwaga! Stosując sposób z zegarkiem na półkuli południowej, kierujemy na słońce cyfrę 12 i północ znajdujemy w połowie odległości kątowej między tą cyfr a wskazówką godzinową
7. Kij i cień o 12.00 Najprosztszym sposobem jest wbić kij o 12:00 w ziemię i cień będzie wskazywał północ. Obarczony niestety błędem, ze wzgędu na strefy czasowe.
8. Gwiazdy Odnajdujemy Gwiazdę Polarną, która wskazuje północ: Najpierw znajdujemy Wielki Wóz, nastepnie 5-krotnie przedłużamy odległość pomiędzy dwoma ostatnimi "kołami" wozu i znajdujemy końcową gwiazdę dyszla Małego Wozu - czyli Gwiazdę Polarną.
9. Zegarek i księżyc Ustawiamy zegarek tak, by 12-tka pokazywała na księżyc. Południe będzie po środku kąta między liczbą 12 a małą wskazówką zegara.
10. Brzoza Brzoza swą korę ma bardziej jasną po stronie południowej, ponieważ promienie słoneczne powodują płowienie koloru.
11. Śnieg Zimą śnieg szybciej topnieje po stronie południowej, zauważalne jest to na dachach domów.
12. Mrowiska oparte o drzewo Jeśli mrowisko jest oparte o drzewo to najczęściej po stronie południowej, gdzie wystawione jest na działanie promieni słonecznych.
 


Zorientować mapę to znaczy ustawić ją tak, aby kierunki na niej były równoległe do kierunków w terenie. Można orientować mapę na podstawie charakterystycznych punktów w terenie (które odnajdziemy także na mapie), ale najlepiej zrobić to za pomocą busoli. Nadaje się do tego busola zamontowana na przezroczystej, cienkiej podstawie. Taka busola nie ma ani lusterka, ani typowych przyrządów celowniczych, za to na jej podstawie znajduje się linijka. Orientując mapą, kładziemy na niej busolę tak, aby linia północ-południe wyznaczona przez igłę magnetyczną była równoległa do wschodniej i zachodniej ramki mapy. Kiedy już mapa jest zorientowana, możemy wyznaczyć azymut z punktu A ( np. punktu, w którym się znajdujemy) do punktu B (to punkt, do którego chcemy dojść). Najpierw łączymy te punkty, przykładając do nich brzeg linijki.

- POMIAR ODLEGŁOŚCI NA MAPIE -

Zmierzenie na mapie odległości między dwoma punktami w linii prostej nie jest trudne. Można to zrobić zwykłą linijką, pamiętając o późniejszym przeliczeniu tej odległości zgodnie ze skalą danej mapy. Do mierzenia linii łamanej (np. długości drogi) służy tzw. krzywomierz. Przyrząd ten składa się z ruchomego kolka, które toczy się po mapie, tarczy zaopatrzonej we wskazówkę i uchwytu. Użytkownik przesuwa końcówkę krzywomierza po trasie wyznaczonej na mapie. W ten sposób, za pomocą kółek zębatych, przenosi przebytą przez krzywomierz odległość na skalę. Strzałka pokazuje nam na tarczy wynik, czyli długość zmierzonej trasy. Zamiast krzywomierza można użyć nitki, którą jak najdokładniej układamy wzdłuż linii oznaczającej na mapie trasę. Później rozprostowujemy nitkę i mierzymy jej długość podziałką umieszczoną na mapie.

- ODCZYTYWANIE WYSOKOŚCI Z MAPY -

Wysokości zaznaczane są na mapie za pomocą poziomic, czyli linii przebiegających wzdłuż pewnego poziomu terenu. Aby wyobrazić sobie, w jaki sposób poziomice oddają kształt terenu, możemy wykonać następujące ćwiczenie: zwijamy dłoń w pięść. Góry i pagórki wyglądają w terenie jak wystające kostki naszej pięści. Obrysowujemy zamkniętymi liniami różne poziomy ich wysokości. Następnie prostujemy dłoń. Narysowane wcześniej linie wyglądają teraz jak poziomice na mapie. Im dokładniejsza mapa, tym gęstsza sieć poziomic. Z reguły co piąta poziomica jest pogrubiona i opisana. Wysokości na mapie podawane są w metrach nad poziomem morza. Kierunek spadu oznaczamy kreskami rysowanymi w kierunku obniżania się, terenu. Planując trasę wędrówki na szczyt należy, oprócz wysokości mierzonej nad poziomem morza, brać pod uwagę wysokość szczytu od podnóża (czyli tą, z jakiej rozpoczynamy wędrówkę). Jeśli chcesz obliczyć rzeczywisty czas trwania wycieczki, musisz w jakiś sposób oszacować czas, jaki stracisz na pokonywanie stromizn i schodzenie. Problem ten rozwiążesz, stosując regułę Naismitha, która uwzględnia zarówno odległość, jak i topografię. Naismith uważa, że na przejście dowolnych 5 km trzeba przeznaczyć 60 minut, dodając do tej liczby 30 minut za każde 300 m wspinaczki. Podczas schodzenia z łagodnego zbocza należy odjąć 10 min za każde 300 m, ale schodząc ze stromizny trzeba dodać 10 min za każde 300 m.

- SIATKA KILOMETROWA -

Na mapie topograficznej znajduje się siatka współrzędnych (linii prostych). Jest to siatka kilometrowa. Każdy wyznaczony w ten sposób kwadrat ma boki długości 1 km lub jego wielokrotności. Pionowe linie wyznaczają północ topograficzną. Siatka ta służy do wyznaczania pozycji dowolnego obiektu na mapie. Określamy ją- podając najpierw współrzędną pionową a później poziomą, (nie ma to nic wspólnego z siatką geograficzną).

Przy pomocy busoli możemy wyznaczyć azymut magnetyczny, czyli kąt zawarty miedzy północą a interesującym nas kierunkiem (kierunkiem marszu), mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegarka z punktu, w którym się w danym momencie znajdujemy. Przydaje się to np. w trakcie wędrówki przez las do wybranego punktu, widocznego tylko na początku drogi.
- Azymut kierunku północnego wynosi 0°.
- Azymut kierunku wschodniego wynosi 90°.
- Azymut kierunku południowego wynosi 180°.
- Azymut kierunku zachodniego wynosi 270°.

Aby wyznaczyć azymut, wykonujemy następujące czynności:
1. Ujmujemy busolę idealnie poziomo, podnosimy na wysokość oczu i tak ustawiamy lusterko, aby jednocześnie z przyrządami celowniczymi widzieć tarczę i igłę.
2. Następnie poprzez muszkę, i szczerbinkę celujemy w interesujący nas obiekt.
2. Teraz kręcimy tarczą busoli tak, aby północny koniec igły znalazł się naprzeciwko kreski oznaczającej północ.
4. Azymut odczytujemy na podziałce busoli naprzeciwko muszki.

- WYZNACZANIE KIERUNKU WG AZYMUTU -

Może się zdarzyć , ze znajdziemy się w sytuacji odwrotnej, tzn. wartość azymutu już znamy, a chcemy dotrzeć do nieznanego nam punktu, wyznaczonego przez ten azymut. Ustawiamy wtedy podaną wartość azymutu naprzeciwko muszki, bierzemy busolę tak jak poprzednio i patrząc przez przyrządy i w lusterko, obracamy się w miejscu, aby igła magnetyczna wskazywała na tarczy północ (nie kręcimy tarczą) teraz patrząc przez muszkę i szczerbinkę znajdujemy jakiś charakterystyczny punkt i wędrujemy w jego kierunku. Czynność wyznaczania kierunku powtarzamy aż dotrzemy do celu wędrówki.





- POMIAR WYSOKOŚCI DRZEWA -


     Jeden osoba kładzie się na ziemi i rzuca wzrokiemna wierzchołek drzewa. Druga osoba ustawia przed leżącym kij i tak długo nim manewruje, aż wierzchołek mierzonego drzewa i wierzchołek kija znajdą się w jednej linii wzrokowej.
     Wówczas mierzymy: odcinek pomiędzy uczyma leżącego harcerza, a kijem. Załóżmy że odległość wynosi 2 metry. Mierzymy następnie ile razy te dwa metry mieszczą się w odległości między kijem a pniem drzewa. Załóżmy, że odległość ta pomieściła się 3 razy wymierzone 2 metry. Te trzy mnożymy nastepnie przez wysokość kija. Jeżeli kij ma wysokość 1,5 metra - to mnożymy te 1,5 razy 3. Uzyskamy wynik 4,5 metra - wysokość drzewa.


I SPOSÓB
     Wyszukujemy dwa kije, jeden długi, przypuśćmy na 1 metr, drugi o połowę krótszy, a więc 0,5 metra. Wyszukujemy na przeciwległym brzegu rzeki kamień lub drzewo i oznaczamy go umownie literą A. Krótszy kij wbijamy na brzegu rzeki. Oznaczamy go literami BD. Metrowy kij (oznaczony CE) cofamy w linii prostej od punktu wbicia krótszego kija w kierunku przeciwnym do rzeki tak długo, aż jego koniec utworzy prostą linię wzrokową z wierzchołkiem krótszego kija i punktem na drugim brzegu rzeki (prosta CBA). Szerokość rzeki będzie równa odległości pomiędzy obydwoma kijami (prosta AD = DE)
Rysunek 1


II SPOSÓB
     Nie zawsze jednak mamy do dyspozycji dwóch kiji. Z braku ich mierzymy szerokość rzeki w następujący sposób: na przeciwległym brzegu wyszukujemy charakterystyczny punkt i oznaczamy go A. Na naszym brzegu w linii prostej zaznaczamy kamieniem punkt B (patrz rysunek 2). Następnie przesuwamy się pod kątem prostym w prawo odliczając pewną ilość kroków np.15 i zaznaczając miejsce literą E i kamieniem. Idziemy jeszcze raz tą samą ilość kroków i ustawiamy punkt C. Teraz cofamy się w linii prostej tak długo, aż wzrok nasz osiągnie przekątną linię biegnącą od naszego miejsca (D) poprzez punkt E do punktu A. Szerokość rzeki będzie wynosiła tyle, ile odcinek CD.

Rysunek 2 


źródło 

SZYFRY


Gaderypoluki
Klucz: GA-DE-RY-PO-LU-KI
Harcerz = hgycdyz
Szyfrować każdy może = szrfypwgć igżer mpżd
Politykarenu
Klucz: PO-LI-TY-KA-RE-NU
Harcerz = hkecrez
Szyfrować każdy może = sztfepwkć akżdt mpżr
Koniec matury
Klucz: KO-NI-EC-MA-TU-RY
Harcerz = hmyecyż
szyfrować każdy może = szrfykwmć omżdr akżc
Kaceminutowy
Klucz: KA-CE-MI-NU-TO-WY
Harcerz = hkrecrz
Szyfrować każdy może = szwfrtwkć akżdw itżc

Szyfr ułamkowy

Każdy znak szyfru zapisuje się za pomocą ułamka. Cyfra nad szyfrowaną literą jest licznikiem, a cyfra pod liczbą mianownikiem ułamka. Litery oddzielmy za pomocą dowolnego operatora matematycznego.
12345 12345 12345 12345 12345
ABCDE FGHIJ KLŁMN OPRST UWXYZ
----- ----- ----- ----- -----
  1     2     3     4     5 

Przykład

PLĄS ->
2 2 1 4
-*-/-+-
4 3 1 4

Szyfr zamienny

Do użycia szyfru zamiennego potrzebna jest zamieszczona poniżej tabelka. Podczas szyfrowania zamieniamy litery, które pojawiają się w tekście wejściowym wg schematu litera z dołu/góry tabelki na tą z drugiej części. Podobny w użyciu jest szyfr zamienny połowiczny.
ABCDEFGHIJKL
ZYWUTSRPONMŁ

Przykład użycia

Ala ma kota -> Złz ka miez

Szyfr zamienny połowiczny

Do użycia szyfru zamiennego potrzebna jest zamieszczona poniżej tabelka. Podczas szyfrowania zamieniamy litery, które pojawiają się w tekście wejściowym wg schematu litera z dołu/góry tabelki na tą z drugiej części. Podobny w użyciu jest szyfr zamienny połowiczny.
ABCDEFGHIJKL
ŁMNOPRSTUWYZ

Przykład użycia

Ala ma kota -> ŁZŁ BŁ YDHŁ

Szachownica

Aby zaszyfrować jakąś literę odczytujemy oznaczenie wiersza i kolumny i łączymy je w liczbę. Tak powstałe liczby łączymy między sobą za pomocą dowolnych znaków arytmetycznych
* 1 3 5 7 9
0 A B C D E
2 F G H I J
4 K L Ł M N
6 O P R S T
8 U W X Y Z

Przykład

HARCERZ -> 25+10-56*50/90+65*89

Szyfr ramowy

Szyfrowanie za pomocą szyfru ramowego ogranicza się do przekopiowania fragmentu obramowania, w którym znajduje się szyfrowana litera, oraz zaznaczenia kropką miejsca, w którym powinna znajdować się litera

Sposób użycia

Szyfr zmiennik

Zamieniamy literę tekstu jawnego na tą, którą wskazuje strzałka.

A <- G <- Ł <- S <- A
B <- H <- M <- T <- B
C <- I <- N <- U <- C
D <- J <- O <- W <- D
E <- K <- P <- Y <- E
F <- L <- R <- Z <- F

Szyfr cyfrowy

Każdej literze alfabetu (nie uwzględnia się takich liter jak ą, ę itp.) przypisywana jest kolejna liczba, począwszy od „H”.
ABCDEFGHIJKLŁMNOPRSTUWYZ
181920212223241234567891011121314151617
Zamiast liter w wyrazie, który chcemy zaszyfrować, piszemy odpowiadającą jej cyfrę, bądź liczbę np.
HARCERKA
11811202211418
Aby nie było za łatwo, to do tych liczb dodaje się cyfry dowolnej liczby, takiej, która nie jest trudna do zapamiętania. Załóżmy, że tą liczbą będzie rok zakończenia II wojny światowej, czyli 1945:

HARCERKA

11811202211418
+19451945
=22715252320823
Po zakodowaniu szyfrem cyfrowym wyrazu HARCERKA otrzymaliśmy następującą wiadomość: „2, 27, 15, 25, 23, 20, 8, 23”:

Alfabet Morse'a

Został stworzony w 1832 roku przez Samuela Morse'a. Każdej literze alfabetu przyporządkowuje zbiór sygnałów krótkich (kropek) i długich (kreski). Wszystkie znaki alfabetu Morse'a przedstawiane są za pomocą kropek i kresek. Nadanie każdej kreski za pomocą sygnałów dźwiękowych lub świetlnych powinno trwać tyle co 3 kropek. Sposób przedstawiania znaków ukazuje poniższa tabela z najważniejszymi symbolami. Wyrazy pomocnicze mogą ułatwić naukę alfabetu. Każdy wyraz dzielimy na sylaby. Jeżeli w sylabie występuje 'o' lub 'ó' to zastępujemy ją kreską. Inne sylaby symbolizują kropkę

  Diagram pomocniczy do nauki alfabetu


Zapis alfabetem Morse'a wygląda następująco, przyjmijmy że dla wyrażenia: Jestem harcerzem.

///.---/./.../-/./--//..../.-/.-./-.-././.-./--.././--///

Jak widzimy zasada jest prosta. Pisanie zaczynamy od trzech ukośników, kończymy tak samo. Litery oddzielamy jednym, a zdania dwoma ukośnikami.

Polecam prosty program do nauki - Morsik

 SAMARYTANKA

Różne zagadnienia z samarytanki zostały wystarczająco opisane na stronie miniPortalu Harcerskiego

SYMBOLIKA

Krzyż harcerski

 

Krzyż Harcerski zaprojektował w 1912 roku ks. Kazimierz Lutosławski wzorując go na najwyższym polskim odznaczeniu wojskowym - Krzyżu Virtuti Militari.
Wg "Regulaminu Odznak i Oznak" jest odznaką organizacyjną harcerzy i instruktorów. Krzyż Harcerski nosi się 2 cm nad lewą kieszenią munduru (choć lepiej twierdzić, że nosi się go na sercu). Prawo noszenia Krzyża Harcerskiego zyskuje się przy złożeniu Przyrzeczenia Harcerskiego. Na ubraniu cywilnym można nosić jego miniaturki.
Krzyż Harcerski ma bogatą symbolikę. Różnie tłumaczy się jego kształt i poszczególne elementy. Dla wszystkich jednak pozostaje czymś niezwykle wartościowym, cennym. Czymś co przechowuje się z pietyzmem przez całe życie i nierzadko przekazuje dzieciom i wnukom jako rodzinną świętość. Patos? Może, ale spróbujcie poprosić harcerza, aby dał Wam go na pamiątkę...

Zawołanie "Czuwaj"

Harcerskie pozdrowienie "Czuwaj" używane było dawniej przez rycerzy polskich stojących na warcie. Wtedy miało zapobiec zaśnięciu na posterunku. Teraz przypomina o stałej gotowości każdego harcerza do służby ojczyźnie, pracy dla innych, niesienia pomocy i ustawicznej pracy nad sobą.

Krąg

Lilijkę otacza krąg - symbol doskonałości do jakiej dąży harcerska rodzina. Niektórzy twierdzą, że jest to też symbol harcerskiego kręgu, w którym wszyscy są równi i panują braterskie relacje. Inni dodają, że to oznaka ogromnej woli tworzenia kręgu, z którego promieniować będzie prawość myśli, słów i czynów.

Promienie

Promienie biegnące od lilijki oznaczają dążenie harcerstwa do promieniowania na cały świat wartościami, radością, dobrem.

Węzeł

Węzeł na wieńcu, jak węzeł na chuście ma przypominać o obowiązku wypełnienia przynajmniej jednego dobrego uczynku dziennie. Są jeszcze takie środowiska, w których wolno rozwiązać chustę (a więc rozebrać się i pójść na spoczynek) dopiero po spełnieniu dobrego uczynku.

Wieniec z liści dębowych

Liście dębowe od dawien dawna symbolizują męstwo i dzielność. Wieniec z liści dębowych mieli prawo nosić tylko ludzie władający ogromną siłą - ducha, mięśni, czy magii. Cechy te - męstwo i dzielność - powinny być również udziałem każdego harcerza.

Wieniec z liści lauru

Liście laurowe są symbolem zwycięstwa. Wieniec z liści laurowych nosili autorzy nakjwiększych wiktorii, rzymscy cesarze. Dla harcerza liście laurowe oznaczają tryumf nad własnymi słabościami.

Ziarenka piasku

Ramiona Krzyża Harcerskiego wypełnione są ziarenkami piasku, które symbolizują liczną rodzinę harcerską. Inna interpretacja mówi, że są to nierówności symbolizujące kamienie na drodze życia, perły dobrych uczynków, trudy i znoje, radości i smutki jakie harcerz spotyka na swojej drodze życia.
Krzyż harcerski jest prawnie chronionym znakiem towarowym ZHP.

Lilijka harcerska 


Lilijka od początków chrześcijaństwa symbolizuje czystość i cnotę. Nosili ją na swych szatach królowie, na sztandarach książęta, na herbach rycerze. Harcerska lilijka podobno ma swym kształtem przypominać zakończenie igły magnetycznej kompasu. Tak jak igła wskazywała żeglarzom bezpieczną drogę do domu, tak lilijka symbolizuje jedną z najważniejszych powinności harcerza: postępowanie zgodnie z prawem harcerskim.
Inni twierdzą, że tak jak kompas północ, tak lilijka ma harcerzom wskazywać drogę do osiągania ideałów.
Trzy literki ONC na ramionach lilijki są skrótem hasła filaretów: "Ojczyzna, Nauka, Cnota". Na węźle widnieje skrót nazwy naszej organizacji ZHP. Na lilijce z krzyża nie ma żadnych liter, są za to dwie gwiazdki. Symbolizują one oczy harcerza, zawsze szeroko otwarte, uważnie obserwujące świat, gotowe dostrzec dobro i zło. Są symbolem oczu patrzących i widzących kiedy i gdzie harcerz może być pomocny.